KITAP ALINTILARI ÜZERINE
Değer Biçmek ve Riskler
Lawrence Levy Pixar ve Ötesinde kitabında (To Pixar and Beyond by Lawrence Levy) CFO Pixar IPO yaparak Halka Açılması Sürecini Anlatıyor
Bundan önce bu kitap ile ilgili;
yazılarını paylaşmıştım. Kitabın bundan sonraki sürecinde IPO yani Halka arz edilme sürecinden bahsediyor. Pixar’ın o anki mevcut durumuna bakarsanız Lucas Arts 1986 yılında belli bir miktar ile alınarak oluşturulmuş bir ekip Steve Jobs 50 Milyon $ yatırım yapmış ve 10 yıllık bir çalışma sonrasında ellerinde ilk uzun metrajlı bilgisayarda yapılmış bir animasyon filmi bulunuyor. (Toy Story). Disney ile belli ortaklıkları var ama Disney’in dağıtım kanallarını kullansalar bile bu ortaklık Disney’den yana.
Kitabın bu bölümünde Steve Jobs Pixar Lawrence Levy getirmesinin sebebide şirketi halka arz ederek, hisselerden gelen para ile en iyi parayı elde edebilmek.
Bunun için öncelikle ne kadar hisse olacak ve bu hisselerin nasıl bir değerleme ile halka açılacağı konusunda belli yatırım kurumları ile Goldman Sachs or Morgan Stanley ünlü yatırım firmaları ile değer biçme konusunda çalışmak istiyorlar. Çünkü bunların kontrolünde olan bir halka arzda piyasanın daha fazla güveninin kazanacaklarını düşünüyorlar.
Bunun için öncelikle bu yatırım şirketi yetkililerini Pixarda yaptıkları işleri ve gelecek iş modellerini anlatıyorlar. Bu şirketlerin olurunu alıp, ön değerlendirme yapmaları için, bu kişilerle toplantılar ve bu toplantılarda karşılarındakileri potansiyelleri konusunda ikna etmeleri gerekiyor. Tabi ki toplantılar yeterli değil.Çünkü uzun metrajlı bir animasyonun ne demek olduğunu, süreçlerini ve bunun geleceğinin etkilerinin anlaşılması oldukça zor. Teknik ve Yaratıcılık üzerine kurulmuş bir firmanın finansal değerin anlaşılması oldukça zor bir konu. Zaten Goldman Sachs or Morgan Stanley yetkilileri ilk başta bu gezi ve toplantılardan çok etkilenseler bile bu IPO sürecinde yer alamayacaklarını belirtirler. Pixar’ın finansal risklerini hesapladıklarında, bu yaratıcılık ve teknik altyapının ne sağlayacağını öngöremezler.
Kitapta bu bölümde teknik işlerin ve hikayenin oluşturulması ve ortaya çıkması dışında , arka planda IPO için yapılan hazırlığın ne kadar stresli ve heyacanlı olduğunu görebilirsiniz. Daha sonraki süreçte;
- Daha az adı duyulmuş bir yatırım bankası (Eğlence ve Digital) sektörde Pixarı analiz edeceğini duyurur. Burada diğerlerine göre daha fazla risk alabilecek başka bir yatırım bankası bulabilmişlerdir. (SF ortamı daha önceden Netscape vb.. şirketler için IPO yapmış olması, bunu sağlayacak paraya sahip olmaları, Ortamın Buna Uygun Olması)
- İkinci konu Steve Jobs Apple’daki başarısı sonrası kovulması, sonrası NexT ve Pixar sürecindeki hırsları hem yatırımcıları korkutuyor hemde yeniden çok başarılı olabilir mi düşüncesi. (Steve Jobs karizması, bağlantıları, yönetim şekli, doğru kişileri bulması)
- Teknik Ekip ve Animasyon Ekibinin proje inanarak ortaya inanılmaz yaratıcı ve etkileyici bir ürün çıkarmış olmaları. (Ed Catmull, John Lasseter vb… bir çok dahi animator ve bilgisayar bilimcisi ve yazılımcısının bir arada inanarak çalışması)
Yatırımcı firma ile anlaşsalar bile Toy Story filmi öncesinde mi IPO yapacağı yoksa sonra mı yapacağına karar verilmesi büyük bir Risk. Çünkü film öncesinde çok iyi bir etki oluşturursa IPO hisse değerleri çok yüksel olurken, eğer beklenen ilgiyi almazsa hisselerin değerini inanılmaz derecede düşürmesi anlamına geliyor ki bu durumda Pixar’ın batması anlamına geliyor.
Diğer bir senaryoda Toy Story film öncesinde IPO gitmek. Burada Steve Jobs Lawrence Levy bu kısımda aldığı kararlar, finansal değerleme için hisse başına alt fiyatın belirlenmesindeki çalışmaların hepsi inanılmaz Risk ve Tahmini beraberinde getiriyor.
Buradaki başarısı aynı zamanda Steve Jobs’ın tekrar sahalara dönerek NexT , Apple satarak tekrar Apple CEOsu olma yolunda kapıları açması açısından da çok çok önemli.
Özetle,
- Ortamın buna müsait olması
- Network bağlantılarının çok iyi olması ve Steve Jobs ın önceki başarıları
- Ellerinde dünya eğlence sektörünü değiştirecek bir ürüne sahip olmaları
- Riskleri ve Fırsatları iyi analiz edip doğru değerlendirmeleri
- Şans ve Zamanlamanın bunlardan yana olması.
Pixar’ın bir dünya firması olmasını sağlamış , biz izleyicilerin ve çocukların inanılmaz etkileyici animasyon filmleri izlemesine olanak sağlamıştır.
Referanslar
- Pixar ve Ötesinde (Lawrence Levy)
IPO konusunda İngilizce ve Türkçe kaynağa aşağıdaki linkten erişebilirsiniz.
- Life of a company — from birth to death (Orjinal Versiyon)
- Bir şirketin yaşam döngüsü (Türkçe Versiyon)
