Teknoloji Yazıları
Bitcoin Nedir ? Blockchain Nedir ve Nasıl Çalışır ?
Bitcoin ve diğer kripto paralarının altyapıda kullandığı Blockchain nedir ve nasıl çalıştığını anlattığım yazım.
Son dönemde çevremde sıkça bahsi geçen blockchain kavramının ne olduğu üzerinde duracağım.
Blockchain != Bitcoin
Blockchain Bitcoin’le karşılaştırılıyor veya aynı kavramlarmış gibi anılıyor.
Bitcoin digital para’ya verilen isimdir. İsminden de anlaşılacağı gibi Bit(0,1) + Coin(Madeni Para), Başka bir çok kripto parada bulunuyor (cryptocurrencies)
Blockchain ise bir kişiden başka bir kişiye dijital para veya dijital varlığın aktarılmasına olanak sağlayan teknolojinin ismidir.
Blockchain Hangi Problemi Çözmek İçin Geliştirildi ? (Para Transferi)
P2P (Person-to-person payments) kişiler arası para transferi için arada 3rd party trusted’ ların olması gerekiyor.
- Devlet,
- Bankalar,
- Ödeme İşlemcisi(Master, Visa) ,
- Paypal
- vb..
Arada bir 3ncü birim olmalıki. Gönderen , alıcı ve işlem onaylardan geçtikten sonra gerçekleşebilsin. Jack Amerika’dan Türkiye’deki Ali’ye para gönderirken 3rd Party Trusted bu işi onaylaması gerekiyor. Bu durumda
- Hem biraz aracı ücreti vererek para kaybediyoruz.
- Hemde bu işlerin merkezi bir yapıdan onaylanması süresinde zaman kaybediyoruz.
Blockchain Bu Problemleri Nasıl Çözer ?
Yukarıdaki 2 problemi çözmek için aracıyı kaldırmamız ve para tranferinin onaylanması işleminin çok daha hızlı gerçekleştirmemiz gerekir. Burada Blockchain teknolojisinden faydalanırız.
1. Open Ledger (Açık Hesap Defteri)
Herkesin birbirinin cebinde ne kadar olduğunu gördüğü ve birbirine ne kadar para aktarıldığını gördüğü bir sistem olmalıdır ki, bir kişi diğer kişiyi kandıramasın.
Aşağıdaki çizimde Ali’nin cebinde 15$ vardır. Ali Ayşe’ye 10$ verince kendisinde 5$ kalacaktır. Bu işlem(transaction) olarak hesap defterine yazılır. Daha sonra sırası ile Ayşe Fatma’ya 5$, Veli Fatma’ya 7$ verir. Bütün bu işlemler birbirlerine zincir ile bağlanır. Burada önemli bir konu Ali’nin cebinde 5$ varken Veli’ye 30$ gönderemez. Bu herkes tarafından görülüp onaylanmıyacağı için zincire eklenmiyor.
2. Distributed Ledger (Dağıtık Hesap Defteri)
Burada biz ortada tek bir hesap defterinin tutulması bunun bir sorumlusu olduğu anlamına gelir halbuki başta belirtiğimiz gibi merkeziyetçi bir yapıdan dağıtık bir yapıya geçilerek sorumluluğun 3rd Party Trusted kurtulmasıydı. Ama bu o kadar’ da basit bir şey değildir çünkü tüm katılımcılarda hesap defterinin son versiyonu syncronized bir şekilde bulunması gerekir.
3. Syncronization Of Ledger (Hesap Defteri Senkronizasyonu)
Dağıtık sistemlerde senkronizasyon işlemi nasıl yapılıyor. Bu işlemi Miner’lar yapıyor. Miner’lar birinci işlem olarak Ayşe’nin Veli’ye gönderebilecek 3$ olup olmadığına bakıyor ve doğrulama işlemini gerçekleştiriyorlar. Peki zincire bağlıyacak Key’i nasıl oluşturuyorlar işte bu kısım oldukça zor. Burada miner’lar key’i oluşturabilmek için sürekli rastgele değerler deneyerek hash sonucu ile eşit bir değer üretmeye çalışıyorlar. Bu değeri üreten ilk miner Örneğin MinerF bu Transaction Bloğunu kendi defterine kaydedip zincir ile birlikte yayınlıyor. Bu zinciri alan diğer MinerA buradaki key’i oluşturmayı bırakıp oluşturulmuş key kendi hesap tablosuna ekliyor.
Referanslar :
Okumaya Devam Et 😃
Bu yazının devamı veya yazı grubundaki diğer yazılara erişmek için bu linke tıklayabilirsiniz.
